Uitgangspunten
Authentieke participatie
Participatie doet er toe. Ieder mens wil betrokken zijn bij keuzes die zijn of haar leven raken. We willen dat onze inspanningen verschil maken in de wereld. Meedoen is een voorwaarde om eigenaarschap en commitment te creëren.
Facilitatief leiderschap
Facilitatief leiderschap, ook vaak coachend of dienend of transformationeel leiderschap genoemd, wordt steeds gangbaarder. Sterke en toekomstbestendige gemeenschappen en organisaties hebben stevige leiders nodig die ieders wijsheid, energie en toewijding een plek kunnen bieden. Meer en meer organisaties zien de noodzaak en waarde van dit facilitatieve leiderschap; en individuele en hiërarchische leiderschapsstijlen maken steeds vaker plaats voor betekenisvolle participatie.
Meer en meer organisaties ervaren de kracht van participatie doordat steeds meer verantwoordelijkheid wordt geplaatst in de handen van diegenen om wie het gaat. Beslissingen worden gemaakt in organisaties en communities/ teams/ groepen en dit vraagt leiderschap van iedereen. Begrip van groepsprocessen en facilitatie vaardigheden zijn hierin kerncompetenties.
Consensus vorming
Consensus, anders dan unanimiteit of compromissen, is de status waarin communicatie voldoende open is, het klimaat in de groep voldoende bemoedigend, om iedereen in de groep het gevoel te geven dat hij of zij een redelijke kans heeft gehad om het besluit te beïnvloeden. Formele procedures, zoals 'stemmen' worden zorgvuldig vermeden.
Wanneer er een duidelijk alternatief is waar de meeste deelnemers zich in kunnen vinden, en de andere deelnemers het gevoel hebben dat zij de uiteindelijke beslissing hebben kunnen beïnvloeden, dan is er sprake van consensus. In praktijk betekent dit dat de deelnemers die ondanks dat ze zelf niet voor het meerderheidsbesluit zouden kiezen, het begrijpen, de kans hebben gehad het te beïnvloeden en bereid zijn het besluit te steunen.
Om tot consensus te komen, is het nodig om alle leden van de groep ruimte te bieden om hun positie te vermelden en dit zo helder te doen dat zij het gevoel hebben dat de anderen hem of haar echt begrijpen. Deze voorwaarde is essentieel om zich later te kunnen bevrijden van het idee dat ze hun eigen perspectief 'erdoorheen' hadden kunnen krijgen als de anderen het maar echt begrepen hadden. Alleen door zorgvuldig luisteren naar de minderheid kunnen zulke emoties ondervangen worden en effectieve groepsbesluiten gerealiseerd.
(Bron: Edgar H. Schein: Proces Consultation. Addison-Wesley Publishing Co., Reading, MA., 1998, Vol. I: 73)
Capaciteitsopbouw binnen gemeenschappen/organisatie
Om structurele verandering in een gemeenschap of organisatie te realiseren, bouwen we in elk traject aan het versterken van de capaciteiten van (de medewerkers van) een organisatie, (leden van) gemeenschap en individuen zelf. We faciliteren dus niet alleen het proces om groepen en organisaties een stap verder te helpen, maar zetten ons in voor een structurele versterking van samenwerkingscapaciteiten & daarmee duurzame verandering.
We nemen hierbij bij voorkeur een faciliterende, ondersteunende rol in. Dat betekent dat we een effectieve balans vinden tussen het bieden van effectieve begeleiding van het groepsproces en het ontstaan van nieuw faciliterend leiderschap van het individu of in de organisatie. Zo zet de klant van binnenuit een stap vooruit en ontstaat duurzame beweging.
Waarderend perspectief
'Wat is er wel?' Is het uitgangspunt in de trajecten die we begeleiden. Als je weet waar je staat, dan kun je van daaruit verder. Verwacht bij ons dus geen uitgebreide analyse van wat er allemaal ontbreekt. Wij gebruiken de realiteit als uitgangspunt en focussen op wat er al wel is. Vaak is er al heel veel wel! ICA is een pionier in het faciliteren van participatieve, zelfstandige ontwikkeling die voortbouwt op de sterke punten en al het waardevols, zoals talenten, die de klant ((project)teamleden, buurtbewoners) al heeft.
Samenwerken vanuit diversiteit
In de natuur staat variëteit voor een gezonde omgeving (ecosysteem) en nemen de kansen op overleving toe bij voldoende (bio)diversiteit. Sociale diversiteit richt zich op het 'insluiten' (tegenovergestelde van buitensluiten) van bijvoorbeeld gender, leeftijd, etniciteit binnen een groep (omgeving). De diversiteit van verschillende standpunten draagt bij aan het kritisch denken en handelen van een groep en voor een 'rijker' begrip van het geheel. Iedereen heeft een bijdrage te leveren aan het creëren van nieuwe oplossingen. Daarom is diversiteit cruciaal in het bouwen van samenwerking.